ដ្បិតថាស្ថានភាពអចលនទ្រព្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅមិនទាន់មានហានភ័យណាមួយគួរអោយបារម្ភនៅឡើយ ក៏អ្នកជំនាញបានលើកឡើងថាតម្លៃអចលនទ្រព្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបើនៅតែខ្វះការប្ដូរទម្រង់អាជីវកម្មនោះភាពជាប់គាំងនឹងអាចកើតឡើង។ ជាពិសេសគឺបញ្ហាតម្លៃរបស់អចលនទ្រព្យ នឹងក្លាយជាបញ្ហាចោទមួយដ៏ធំ ក្នុងពេលដែលអ្នកមានតម្រូវការលើផ្ទះសម្បែង និងដីធ្លី ត្រូវគេមើលឃើញថាចាប់ផ្ដើមមានចំនួនតិចទៅៗបើធៀបនឹងកំណើននៃការសាងសង់នាងពេលចុងក្រោយ។
លោកច្រឹក សុខនីម អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ Century 21 Mekong បានអះអាងថា ស្ថានភាពដីធ្លី និងអចលនទ្រព្យក្នុងប៉ុន្មានខែចុងក្រោយមានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំង ហើយក៏អាចនឹងជាសញ្ញាណធ្លាក់ចុះក្នុងពេលដ៏ខ្លីផងដែរប្រសិនបើវិស័យមួយនេះនៅតែមានសំណង់ និងដីធ្លីលក់ចេញច្រើនជាងបរិមាណអ្នកទិញ ដែលមិនខុសពីការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការខ្លាំងពេក។ លោកថាកាលចុងឆ្នាំ២០១៥ដីធ្លី និងផ្ទះលំនៅដ្ឋាននៅត្រឹង ប៉ុន្តែទីផ្សារខុនដូស្ទុះល្អ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពេលនេះវិស័យលក់ចេញខុនដូក៏ស្ទក់ធ្វើឲ្យមានការត្អូញត្អែរពីការលក់ចេញផងដែរ។ ជាពិសេសគឺការរឹតថ្បិតរបស់ប្រព័ន្ធធនាគានា ក្នុងការផ្ដល់កម្ចីលើការទិញដូរអចលនទ្រព្យ ដោយសារតែបញ្ហាលក់ចេញគឺមិនដូចជាមួយរយៈពេលមុន។
លោក គីម ហ៊ាង ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជាធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា បើទោះជាគ្មានតួលេខពីការធ្លាក់ចុះនៃវិស័យអលនទ្រព្យក៏លោកយល់ថាស្ថានភាពដីធ្លីនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ មានភាពថយចុះរួចបាត់ទៅហើយ។ ក្រុមហ៊ុនដែលប្រកបជំនួញលើវិស័យអចលនទ្រព្យកាន់តែច្រើនលោកថាបានបង្ហាញពីការត្អូញត្អែរ ដោយសារតែការស្វែងរកផលណេញ មិនអាចលោតខ្ពស់ និងធ្វើឲ្យគេលក់ចេញដោយលំបាក។ ក្នុងនោះក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យដែលមានដើមទុនតិច និងមិនមានសេវាកម្មនាំមុខគឺរិតែបានប្រឈមក្នុងការចំណេញប្រាក់កាស។ លោកថាតាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៦មកដល់ពេលនេះវិស័យអចលនទ្រព្យស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលឡើងទៅមុខលែងចង់រួចហើយ ដោយរង់ចាំតែថ្ងៃធ្លាក់ចុះប៉ុណ្ណោះ។ អ៊ីចឹងហើយទើបលោកយល់ថាវិធានការទប់ស្កាត់វាគួរតែមានដើម្បីកុំអោយមានហានិភ័យកើតឡើង។
លោកថាក្នុងពេលការផ្គត់ផ្គង់មានចំនួនកាន់តែច្រើន ហើយការពុះដីឡូតិ៍ ធ្វើលំនៅដ្ឋាន និងសំណង់ខុនដូរមានច្រើនហួសហេតុវាច្បាស់ណាស់ថានឹងធ្វើអោយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនដួលរលំ ហើយបើក្រុមហ៊ុនត្រូវបង្អាក់សំណង់របស់ខ្លួនកណ្ដាលទី គឺពិតជាជះចំហាយមិនល្អសម្រាប់វិញមួយនេះ។ លោកហៅស្ថានភាពដែលបានលេចឡើង ថាជាចំណុចដែលត្រូវបារម្ភ ដោយសារតែពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសភាគច្រើនបានក្លាយជាជនដែលគ្មានលទ្ធភាពបង់រំលោះផ្ទះសម្បែង និងទិញដីធ្លីគគ្រឹកគគ្រេងដូចមុន ដែលនាំអោយម្ចាស់បុរី ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ និងដីធ្លីមិនអាចប្រមូលរកផលចំណេញបានច្រើនដូចមុន។ លោកនៅតែរក្សាជំហរបញ្ជាក់ថា «កាលពីឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៥ ផ្ទះដីយើងឡើងថ្លៃល្អដោយសារម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានលទ្ធភាពបង់រំលោះជាមួយធនាគារ ឬម្ចាស់បុរី ប៉ុន្តែឥឡូវយើងឃើញទាំងអស់គ្នាហើយថាចំនួនអ្នកមានលទ្ធភាពចាប់ផ្ដើមថយចុះ ចឹងលទ្ធភាពខ្ចីបំណុលធនាគាររបស់អតិថិជននឹងមិនអាចបម្រើអោយវិស័យអចលនទ្រព្យបានល្អដូចមុននោះទេ។ លោកទទូចអោយអ្នកធ្វើអាជីវកម្មដីធ្លី និងសង់ផ្ទះសម្បែងដាក់លក់ ផ្ដោតជាសំខាន់លើការទម្លាក់តម្លៃ និងធ្វើអោយមានគុណភាព ដោយកុំផោ្ដតលើតម្លៃមួយខ្ពស់ ដែលនាំអោយលទ្ធភាពរបស់ពលរដ្ឋក្នុងស្រុកមិនអាចទៅរួច។
លោកថាអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាមិនអាចពឹងលើលំហូរចូលពីជនបរទេសបានទេ ដោយសារតែភាពជាក់ស្ដែងតម្រូវការរបស់ជនបរទេសគឺមិនមានចំណូលចិត្តរស់នៅបុរី និងទិញដីធ្លីជាយៗក្រុងដើម្បីរស់នៅ។ ជនបរទេសភាគច្រើនចាប់អារម្មណ៍តែការរស់នៅខុនដូ និងជួលផ្ទះវីឡានៅក្នុងតំបន់ទីក្រុងរស់នៅរយៈពេលខ្លីៗប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះបើម្ចាស់បុរីប្រជែងគ្នាសង់តែផ្ទះសម្រាប់អ្នកមាន គឺពិតជាមានហានិភ័យនៅថ្ងៃណាមួយ។ លោកបានព្រមានចំពោះក្រុមហ៊ុន ដែលមានទិសដៅសង់តែប្រភេទវីឡា និងលំនៅដ្ឋានដែលមានតម្លៃច្រើនម៉ឺនដុល្លារ និងជំរុញអោយម្ចាស់បុរីទាំងនោះ ប្ដូរទម្រង់មកសង់ផ្ទះក្នុងតម្លៃក្រោម៧ ទៅ៨ម៉ឺនដុល្លារ ហើយអោយបានគុណភាព និងសោភ័ណ្ឌជាជំនួសដើម្បីអោយអ្នកមានតម្រូវបន្តការចង់បាន ចង់ទិញ ហើយមិនធ្វើអោយគម្រោងរបស់ម្ចាស់បុរីមួយៗផ្អាកចោលកណ្ដាលទី។
លោក គីម ហ៊ាង ប្រធានសមាគមន៍អ្នកវាយតម្លៃនិងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុនៅកម្ពុជាបន្តទៀតថា ផ្អែកតាមការកត់សម្គាល់ ទីផ្សារខុនដូ និងផ្ទះសម្បែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលមានចរន្តលក់ចេញមិនទាន់ប្រឈម គឺសម្រាប់តែខុនដូ និងផ្ទះ ដែលមានតម្លៃមធ្យម និងក្រោមមធ្យមប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែសម្រាប់អចលនទ្រព្យតម្លៃខ្ពស់ គឺមានកម្រិតជាប់គាំងកាន់តែច្រើន។ ក្នុងនោះទីផ្សារនៅក្រៅតំបន់សំខាន់ៗ កាន់តែមានបញ្ហាចោទឡើងទៅទៀត ដោយសារតែដោយសារតែទីតាំងមិនសូវល្អ ហើយតម្លៃក៏មានកម្រិតខ្ពស់សម្រាប់អ្នកមានជីវភាពទាបចង់បាន ហើយទៅមិនរួច។ លោកថាអចលនទ្រព្យតម្លៃមធ្យម និងក្រោមមធ្យម គឺសម្រាប់ទាក់ទាញអ្នកមានជីវភាពល្អ ប៉ុន្តែសម្រាប់តំបន់ជាយក្រុងគឺលុះត្រាតែមានតម្លៃអោយកាន់តែទាប ហើយមានលក្ខណ្ឌបង់រំលោះអោយកាន់តែល្អបន្ថែមទៀត ទើបអាចទប់កុំអោយសំណង់ទាំងនោះគាំងបាន។ លោកថា សម្រាប់ទីផ្សារខុនដូអោយតែតម្លៃចាប់ពី១៥ម៉ឺន ទៅ២៥ម៉ឺន គឺស្ថានភាពលក់ចេញស្ថិតក្នុងភាពប្រឈមមួយភ្លាម។ លោកថា ប្រសិនបើអ្នកវិនិយោគមិនមានវិធានការបង្វែទិសដៅសាងសង់ ដោយគិតពីតម្លៃ នោះនៅពេលកើតមានបញ្ហានឹងជះចំហាយធ្វើអោយអតិថិជនបាត់បង់ទំនុកចិត្ត ហើយខ្លាចលែងហ៊ានទិញដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែង មួយប្រាវទៀតហើយ។ យ៉ាងណាមិញ លោកក៏បានកោតសរសើរ ចំពោះបណ្ដាក្រុមហ៊ុនសាងសង់បុរី និងខុនដូខ្លះ ដែលមានយុទ្ធសាស្រ្តធ្វើអោយការលក់ដូរបស់ខ្លួននៅតែអាចដំណើរការនោះផងដែរ៕
ដោយ ៖ ប៉េង លី